Mình viết cái guide này từ rất lâu rồi và hy vọng là nó vẫn có ích cho tất cả mọi người. Vài dòng chia sẻ trước:
It was indeed a formidable challenge for me to inscribe the following guide entirely in Vietnamese. As a means to enhance its comprehensibility, I have intermittently interposed the English language. Please accept my sincerest apologies for any resulting inconvenience.
It is imperative to underscore that the guide, albeit unfinished, has reached a functional stage and is therefore deemed sharable. However, due to the dearth of time, I was unable to execute meticulous proofreading and formatting. I implore your leniency and understanding, as this by no means reflects a careless or haphazard approach. Editing, formatting, and improvisation will be undertaken in due course.
Let's go.
Part 1: Introduction
Tầm quan trọng của tiếng Anh: ai cũng biết > skip
Các điều cần biết trước khi bắt đầu:
Mục tiêu/ goal: không có mục tiêu và đích đến thì chỉ phí thời gian và kết quả cũng không tốt - historically proven..
Plan & Thực hành: fail to plan = plan to fail - just don’t do it and plan everything properly.
Confident: tự tin là điều quan trọng, có bao giờ bạn thấy ai làm gì thành công và thiếu tự tin chưa?
Grammar (Văn Phạm) & Phát Âm: quan trọng nhưng không phải là ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn đầu học tiếng Anh.
Làm thế nào để học (phương pháp): phương pháp học sai sẽ làm bạn mất rất nhiều thời gian và công sức.
Sức khỏe: không có sức khỏe sẽ không làm được gì hết, cái này cũng áp dụng cho cuộc sống luôn, so stay healthy!
Bỏ qua 1 trong các yếu tố trên thì việc tự học AV của các bạn sẽ có khả năng thất bại cực kỳ cao và các bạn chỉ phí thời gian. You have been warned!
Các yếu tố quan trọng khác cần biết:
Immersion, môi trường: tạo môi trường xung quanh bạn càng nhiều tiếng anh càng tốt. Nghĩ về việc tại sao một trong những cách tốt nhất để học tiếng Anh là ra nước ngoài.
Blended study: học từ nhiều nguồn
Học mỗi ngày: tính kỷ luật là cần thiết
Use the internet: make it friend not foe
Đừng bỏ cuộc
Find a friend/ a lover is okay (for adult only) để luyện cùng sẽ hiệu quả hơn
Cẩn thận với việc chọn và sử dụng tài liệu online, 1 vài cái good nhưng cũng có 1 vài cái bad.
Ask for help khi cần thiết. Everyone was once a novice so no shame asking as you are learning.
General Understanding of English Learning
Tiếng anh chia làm 4 kỹ năng chính: Nghe, Nói, Đọc, Viết. Câu hỏi là mình nên bắt đầu từ đâu?
Tùy theo mục tiêu của các bạn học để làm gì, sau đây là 1 vài gợi ý:
Cho người bình thường: luyện cả 4 kỹ năng nghe nói đọc viết từ thấp đến cao, luyện dần qua thời gian rồi cũng sẽ giỏi.
Ưu điểm: đơn giản, dễ làm, ai cũng làm được và cũng có kết quả tốt chỉ cần nổ lực và cố gắng
Nhược điểm: khá chung chung và mông lung
Cho dân hardcore, liều mạng hơn thua và phải làm bằng được, muốn thử thách và muốn nhanh thì mình khuyên chọn 1 chương trình tiếng Anh để theo đuổi. Ở đây mình khuyên là take IELTs (vì mình không biết các món khác :D). Mỗi 1 mốc điểm của IELTs sẽ tương ứng với 1 trình độ và các bạn theo đuổi - nên cụ thể rõ ràng và dễ đánh giá. Xem thang điểm và trình độ xem ở đây: link / các link kiểm tra trình độ có thể xem ở đây:
1. IELTSonlinetests ( http://ieltsonlinetests.com/)
2. IELTS Exam ( https://www.ielts-exam.net/)
3. IELTSbuddy (http://www.ieltsbuddy.com/)
4. IELTSforfree (https://ieltsforfree.com/)
Ưu điểm: khó và đầy thử thách > học cảm giác có lửa, có thang điểm cụ thể để theo dõi và theo đuổi
Nhược điểm: rất khó cho các bạn mới bắt đầu & tự học
Xù khuyên: bắt đầu từ cái cơ bản trước, sau 1 thời gian nên nhảy qua IELTS because why not! Lý do đó nên mình tạm thời theo hướng phát triển cơ bản trước, ai có nhu cầu về IELTS và thích máu lửa thì tìm hiểu thêm nhé.
My Library:
Good English Books: sách hay về tiếng Anh theo đánh giá của mình: Link
20 Perfect Phrases Series Books: full bộ sưu tập phrases, right, full: Link
Oxford Advanced Learner's Dictionary 8th Edition with iWriter: nhất định nên dùng cái này, best từ điển mình từng biết: Link
Ielts: sách và tài liệu IELTS mình từng luyện và thấy hay: Link
Cambridge: sách test Cambridge từ cuốn 1 đến cuốn 12 :) : Link
Part 2: study plan:
Next step: a study plan/ kế hoạch học tập
Thời gian của mỗi người là mỗi khác nhưng đây là các điểm cần lưu ý:
30 phút mỗi ngày và liên tục hàng ngày luôn tốt hơn 4 tiếng 1 ngày nhưng 1 tháng 1 lần. Tính nhất quán là cần thiết
Tính thực tế cũng cần được đảm bảo, tránh học quá nhiều hoặc quá ít
No excuse: không lập kế hoạch rồi bỏ đó, hãy nghĩ đến công sức của những người dành thời gian để hướng dẫn các bạn, những người đã bỏ công sức để up tài liệu (phần lớn là lậu) cho các bạn download và học. Be thankful và take advantage của tất cả những thứ này but don’t be a jerk!
Practice, practice & confident
Keep that in mind và lập kế hoạch phù hợp với khung thời gian của các bạn, có thể copy theo khung thời gian của các trung tâm tiếng anh - 1 tuần 3 buổi, 1 buổi 90 phút.
Xù khuyên: mỗi ngày dành 1 tiếng cho việc học tiếng Anh, trong tuần phải đảm bảo được 4 kỹ năng được thực hành, càng nhiều càng tốt.
60 phút có thể chia ra 30 phút cho mỗi kỹ năng. Plan có thể như sau:
Thứ 2: Đọc & Nghe
Thứ 3: Nói & Viết
Thứ 4: Nghe & Nói
Thứ 5: Đọc & Viết
Thứ 6: Văn phạm và từ vựng Review: xem lại những gì đã học trong tuần qua, và chuẩn bị cho tuần tới.
Thứ 7 & CN: dành cho cuộc sống, nhưng nếu có thể, light reading như novel hoặc truyện ngắn, truyện cười hay English Movie sẽ rất tốt.
Note: càng đụng vào tiếng Anh càng nhiều sẽ càng tốt. Mẹo là nếu bạn kiểm tra thấy mình không biết được gì mới về tiếng Anh sau 1 ngày, thì có thể plan của bạn đang có vấn đề. Cần điều chỉnh!
Hardcore plan: nghe nói đọc viết mỗi ngày cho 4 kỹ năng, 1 ngày 2 tiếng - 7 days/ week - 365 days a year - right, sinh nhật đám cưới đám hỏi cũng không ngoại lệ.
Cho các bạn muốn nhanh và không cần phải làm gì thêm, sau khi các bạn lên kế hoạch học và sắp xếp thời gian. Các bạn có thể lên trang này để học từng kỹ năng:
Cho ngữ pháp: Link
Học từ vựng nhanh: Link
Luôn luôn bắt đầu từ dễ đến khó để tránh nản nhanh :). Again, không skip lesson, không nhảy nhanh và không bỏ cuộc quá sớm. Bạn sẽ cải thiện nếu có thể liên tục học và thực hành, nhưng đó không phải là chuyện ngày 1 ngày 2 và nó cần thời gian.
Sau khi cày xong trang web này thì trình độ bạn cũng đã bắt đầu khá rồi và có thể tiến hành tự học các chương trình cao cấp hơn. Yeah! hardcore program.
Các công cụ cần:
Sổ tay để note lại những điều bạn học, từ mới, câu cú << bắt buộc nên có
Viết và giấy (rất nhiều giấy) để viết và lau nước mắt mỗi khi xúc động vì thấy mình quá giỏi :)
Internet (đã đóng tiền) để truy cập những website này
Các website cần thiết:
https://translate.google.com/?hl=vi : dịch mọi thứ trên đời
Google: chị Google
Người yêu (optional) để động viên và chia sẻ lúc khó khăn :( & thưởng khi học xong
Nguồn và tài nguyên học Tiếng Anh: rất nhiều, đừng để lost, you have been warmed!
Các ứng dụng học tiếng anh: link
Các website free để học tiếng anh: link
Các thứ có thể làm đầu tiên:
Các chapters tiếp theo sẽ nói về công cụ để học, từng cách để luyện 4 kỹ năng và các tips các bạn có thể dùng.
Part 3: Reading (Kỹ năng đọc)
Remember: Practice, practice & practice & be confident.
Reading quan trọng vì:
Giúp bổ sung và nâng cao từ vựng
Tốt cho việc làm quen với ngữ pháp và tiếng Anh
Phát triển kiến thức của bạn
Cách cách đọc nhanh:
Skim: đọc nhanh qua các ý chính và ý tổng quan
Scan: đọc nhanh qua & tìm thông tin cụ thể/ chi tiết
Skip: nếu bạn không hiểu 1 từ, skip từ đó và đọc tiếp, quay lại để đọc sau
Đọc tiêu đề và từ khóa trước sẽ giúp bạn nắm ý tốt hơn và đọc nhanh hơn
Read out loud: đọc to thành tiếng khi đọc, giúp bạn cải thiện khả năng đọc và phát âm
Tips cho việc luyện đọc:
Đọc các tài liệu 1 cấp thấp hơn cấp tiếng Anh của bạn có thể đọc để tránh phải tốn quá nhiều thời gian để tìm từ và từ đó có thể nản. Test level của các bạn ở đây : reading test
Trung thành với lịch luyện đọc của mình
Đọc những thứ bạn thích đọc
Tưởng tượng khi đọc
Vừa nghe vừa đọc (audiobook) sẽ cải thiện tốc độ đọc của bạn
Các công cụ cần thiết khi luyện đọc
Sổ ghi chép từ vựng
Từ điển, online here: link và here và google translate cho text
Các nguồn luyện đọc:
Hội Đồng Anh - Luyện Đọc << cày cái này trước, mỗi ngày 1 - 2 bài cho cơ bản. Xong hết toàn bộ level là khá
Đọc truyện cổ tích : ở đây
Kho luyện đọc cho tất cả cấp độ: link và ở đây: link và ở đây: Link
Đọc báo tiếng Anh: ABC news & BBC news & Vietnamnews
Dành cho các bạn máu lửa: WSJ & The Economist & The New York Times
Các chú ý quan trọng:
Không nên nóng vội, cần thời gian để nâng cao & cải thiện khả năng đọc
Luôn ghi lại những điều mới học được khi đọc
Không tham lam chọn quá nhiều tài liệu để đọc rồi bị quá tải, tẩu hỏa nhập ma
Always enjoy when reading
Part 4 - Listening: Kỹ Năng Nghe
Start with this:
Practice makes perfect - muốn ăn phải lăn vào bếp
Consistency is the key
Be brave and don’t give up
Lý do nên luyện nghe:
Tưởng tượng bạn muốn giao tiếp tiếng Anh nhưng lại không hiểu người khác nói gì. Yeah, giao tiếp đã khó nay còn khó hơn nếu bạn không hiểu
tiếng Anh cũng giống như những ngôn ngữ khác có rất nhiều từ lóng, thành ngữ khó hiểu nếu bạn không làm quen trước.
Luyện nghe có thể giúp bạn phát triển 3 kỹ năng còn lại
Bạn có thể áp dụng những điều bạn nghe vào cuộc sống
Cách để phát triển kỹ năng nghe:
Lập mục tiêu (xem lại phần đầu): đừng bao giờ làm gì khi mình không rõ là làm để làm gì và cuối cùng ra sao, set a goal!
Lên kế hoạch: again, no plan or fail to plan thì bạn chỉ phí thời gian
Chọn phương thức/ hoạt động luyện nghe phù hợp với bạn, phần này có các điểm cần lưu ý như sau (chi tiết về phương thức sẽ được giải thích kỹ hơn ở phần dưới) :
Chọn những phương thức bạn dễ dàng truy cập được như English Podcasts (yeah, all free!)
Chọn những hoạt động bạn cảm thấy hứng thú để làm: làm gì cũng vậy, nếu mình vui và thích thì sẽ dễ và có thể làm tốt hơn rất nhiều, ha.
Chọn phương pháp có hiệu quả đối với bạn, review và thay đổi khi cần
4. Theo sát kế hoạch và đánh giá/ thay đổi nếu cần thiết
Các các để luyện nghe - detailed activities from 2.3:
Podcast: (hoặc nói chung là netcast, là một series các tập tin âm thanh hoặc video số mà người dùng có thể tải về và nghe). Podcast theo mình là cách tốt nhất hiện nay để có thể luyện nghe, lý do:
Có thể truy cập 24/07 và rất nhiều podcast để chọn (cẩn thận, nhiều quá cũng khó chọn :( )
Dễ tua tới tua lui để nghe nếu cần thiết
Thường đi kèm với transcript (bản dịch)
Vừa đủ, không quá dài cũng không quá ngắn
Có thể chọn để phù hợp với trình độ
Có khả năng tùy chỉnh tốc độ của podcast để phù hợp với trình độ nghe
Các cách tốt để sử dụng podcast 1 cách có hiệu quả:
Các loại podcast có thể nghe
Podcast về học tiếng Anh: mục đích chính là dùng để luyện tiếng Anh. Bên dưới là các trang mình khuyên nên dùng:
Links:
BBC 6 Minutes British Council Learn English Podcasts VOA Learn English Podcasts Adept English Espresso English
Podcast về văn hóa: nói về cuộc sống và văn hóa của các nước như Anh, Mỹ, Úc. Các trang mình thích: All Ears English, Culips Podcast, Luke’s English Podcast, This American Life
Podcast về các điều thú vị trong cuộc sống: Feel Good English, Arty Anglais, Scientific American Podcast: 60-Second Science, Here’s the Thing, Stuff You Should Know, Stuff to Blow Your Mind
Các cách để sử dụng podcast 1 cách có hiệu quả:
Tìm & nghe thử & chọn Podcast phù hợp với trình độ của bạn, quá khó hoặc quá dễ cũng không hiệu quả
Nghe lần đầu không nên dùng transcript, sẽ cho bạn làm quen với việc nghe không có hướng dẫn và cũng để đánh giá năng lực nghe của bạn
Viết lại summary sau khi nghe để tóm tắt ý bạn hiểu, việc này sẽ hỗ trợ kỹ năng nghe hiểu và viết tiếng Anh của bạn
Sử dụng từ điển, transcript hoặc phụ đề để rà soát xem mình đã hiểu hết chưa và có sót gì không
Lập cuốn sổ từ điển: ghi lại các từ mới bạn học được, có thể dùng chung với cuốn reading hoặc writing
Bắt chước nói theo podcast: bắt chước nói theo sau khi nghe (shadowing) là một cách tốt để
Radio: nghe đài. Các đài có thể nghe:
Youtube: sức mạnh của youtube cho việc học tiếng Anh là không cần phải giới thiệu. Chỉ có 1 lưu ý nhỏ của mình là trách bị xao lãng khi lên đó để học tiếng Anh mà 15 phút sau lại thấy mình đang ngồi xem mèo chạy xe đạp (weird!).
Các channel có thể xem:
Easy English (beginners)
HowStuffWorks (intermediate)
National Geographic (intermediate)
Lưu ý: chọn video bạn yêu thích để xem, xem full màn hình để không bị xao lãng, dùng phụ đề khi xem để hiểu hết ý. Xem đi và xem lại nhiều lần để có thể hiểu được nội dung video truyền tải. Thử các lần sau không dùng phụ đề để test xem mình hiểu được bao nhiêu. Cuối cùng lâu lâu click thử vào các videos khó như các bài giảng của giáo sư (Yale Courses) để thử lửa :D
Audiobooks: sách nói, rất phổ biến hiện nay và dễ truy cập. Vừa có thể luyện nghe vừa có thể luyện luôn cuốn sách :D.
1 vài nguồn sách nói free mà mình thích
Netflix (có phí): dùng để luyện tiếng Anh qua phim (again, hạn chế xem phim có phụ đề tiếng Việt sẽ cực kỳ có ích cho việc luyện tiếng Anh của các bạn). Môt lưu ý nữa là các bạn đừng nên quá thụ động trong việc dùng các công cụ này, chỉ xem và nghe mà không ghi chép hay học và tương tác sử dụng thì kết quả cũng bằng 0 hoặc rất kém.
Cách thức sử dụng Netflix cũng giống như Youtube, sau khi các bạn xem phim xong (có phụ đề) các bạn xem lại cảnh mình thích (có hoặc không có phụ đề) và cố gắng hiểu xem các nhân vật muốn diễn đạt gì, take note và learn. Lặp lại các hoạt động này cho đến khi hết thời gian cho buổi “học” :D
Các show trên Netflix nên xem:
Friends - sitcom drama chia thành từng tập nhỏ khá vui
Explained: giải thích về các thứ thú vị trên đời
How I Met Your Mother: best TV-Show mình từng xem
The Big Bang Theory: funny TV show, nói về các hiện tượng khoa học và cuộc sống
Suits: phim về luật sư
Modern Family: phim về gia đình (thể loại comedy)
Video Games: là 1 công cụ tốt để luyện tiếng Anh ( :D ) vì bạn phải cố nghe để hiểu game nói gì, và nếu bạn stream và play trên global server việc nói chuyện hoặc chat với người nước ngoài rất có khả năng xảy ra. Ngoài ra thì mỗi lần chơi game cung mất vài tiếng :d nên nếu có thể tối ưu được việc này thì đúng là vừa học vừa chơi :D
Caution: hạn chế dùng lý do này để chơi game nhiều và thụ động, chỉ biết chơi mà không tương tác, ghi chép hoặc “học” và “train” tiếng Anh của các bạn.
Cách thức để sử dụng game luyện tiếng Anh:
Chọn game đúng/ tốt, có thể tạo hứng thú để bạn chơi. Chọn game có nhiều hội thoại, nhiều hội thoại, nhiều hướng dẫn bằng tiếng Anh và tương tác nhiều với nhân vật - bắt buộc game phải bằng tiếng Anh 100%
Chon game phù hợp với trình độ tiếng Anh, cho level cơ bản có thể chơi các game dành cho trẻ con. Ở level cao hơn có thể chơi các game chiến thuật vì có nhiều hướng dẫn bằng tiếng anh.
Các games có thể dùng để luyện tiếng Anh:
http://playinfluent.com/ < Influent: được tạo ra để luyện tiếng Anh và từ vựng :D try it
Orwell: Keeping an Eye On You: điều tra về các vụ khủng bố, sử dụng thông tin trên mạng, thông tin cá nhân để điều tra. 1 Game hay nên thử.
“Tropico 4” hay loạt game tropical series
Tất cả game Tiếng Anh bạn thích :D
Tìm bạn học cùng: người này có thể hỗ trợ cho cả việc luyện đọc và nghe. Tốt nhất là người bản xứ, người Việt cũng được, và mình khuyên là tìm 1 người bạn (người yêu là best nhất) và tiến hành sử dụng tiếng Anh hằng ngày. Các nguồn có thể tìm partner online
Và các nguồn khác bạn có thể tìm
Final things to say:
Cách tốt nhất để luyện 1 ngôn ngữ là chủ động, nghĩa là tương tác, có ghi chép, review và thực hành. Học 1 cách thụ động, chỉ nghe và xem mà không thực hành hay “học” sẽ đem lại kết quả rất ít. Chủ động học bằng các cách sau:
Viết lại những gì bạn nghe
Lặp lại những gì bạn nghe (shadowing)
Tạo danh sách từ vựng cho bạn khi luyện nghe
Trao đổi và giao tiếp nhiều với người nước ngoài
Việc học và luyện tiếng Anh nên thú vị, bạn có thể vừa luyện nghe vừa lau nhà rửa chén hoặc dancing nhưng đừng quá lạm dụng. Multitasking quá nhiều chưa bao giờ đem lại kết quả tốt cho việc làm hoặc học.
Thực hành và cố gắng liên tục, đừng bỏ cuộc. Luyện 1 ngôn ngữ là cả 1 quá trình, và nó cần thời gian. Nhưng cố gắng nổ lực rồi sẽ được.
Part 5: Speaking - làm thế nào để cải thiện speaking
Again nhớ: Practice, practice & practice & be confident.
Đây là môn mà nhiều bạn ngại nhất, ngại nói sai, phát âm sai và nhiều khi nói người ta không hiểu mình lại bị quê. Thông thạo và nói tiếng Anh trôi chảy là có thể đạt được nếu như bạn luyện thường xuyên. Nghĩ về đứa nhỏ trong những năm đầu đời mới bắt đầu tập nói cũng nói, không có gì là xấu hổ khi bắt đầu 1 cái gì mới, just go out practice and prove people wrong, be confident.
Keep this in mind: không có shortcut, nói càng nhiều và luyện tập càng nhiều bạn sẽ càng giỏi. Cũng như các môn khác, bạn sẽ cần: mục tiêu, kế hoạch, đánh giá và cải thiện (xem lại phần reading và listening để biết thêm). Sau đây là các cách để cải thiện khả năng tiếng anh và các điểm đáng lưu ý:
Nếu bạn không có ai để luyện cùng (phương pháp solo speaking :D )
Tự nói chuyện với mình từ 2 phía, tự đặt câu hỏi và trả lời, trong nhà tắm, tại cửa hàng tạp hóa, siêu thị, rạp chiếu phim.. Đây là một cách tốt để phát hiện ra những điều bạn không biết nói và take note lại để tìm từ và practice nó trước khi thực sự có cuộc nói chuyện với người khác
Shadowing: là một cách cực kỳ tốt để cải thiện speaking. Đơn giản là bạn nghe người bản xứ nói chuyện rồi lặp lại giống như vậy, từ giọng đọc đến ngữ điệu. Nó giúp cho bạn nhớ và tạo thành thói quen nói không cần nghĩ (dùng muscle memory) khi nói tiếng Anh.
Nói chuyện với TV, máy tính: ý tưởng là khi bạn xem phim hay nghe cuộc nói chuyện nào, phản hồi với người nói theo ý của bạn. Ví dụ khi bạn đang xem phim và nhân vật nói: should I confess?, you can reply: you should idot and so on, try it, will be fun.
Record yourself: thu âm lại mỗi khi bạn luyện nói, việc này sẽ rất có ích cho việc nhận biết bạn nói như thế nào ( :D ), có thể so sánh phát âm của bạn với phát âm chuẩn (dùng google để tra xem phát âm của 1 từ như thế nào và cuối cùng cũng có thể dùng để xem bạn cải thiện như thế nào sau 1 thời gian. Bonus: sẽ rất vui khi bạn nói anh văn lưu loát và nghe lại những ngày đầu mình luyện :D
Đọc lớn thành tiếng khi bạn đọc sách, việc này sẽ giúp phát âm. Trong sách cũng có rất nhiều hội thoại bạn có thể dùng để luyện nói. Nếu bạn không biết đọc đoạn nào thì dùng cái này text to speak để computer có thể đọc giúp bạn (best on the internet I can find for text to speech)
Nghe nhiều (listening): nghe nhiều cũng sẽ cải thiện kỹ năng nói của các bạn, chú ý cách người khác nói và phát âm.
Gọi cho dịch vụ chăm sóc khách hàng và sử dụng tiếng Anh để giao tiếp - hạn chế vì có thể làm phiền người khác but hey, có thể bạn cũng giúp cho 1 bạn chăm sóc khách hàng nào đó relax khi nói chuyện sau 1 ngày cực kỳ điên cuồng. In the end, bạn cũng có thể improve tiếng Anh bằng cách này. Có thể bắt đầu với: “ hello, I would like to question abou.. And I would like to use English would that be okay?” the key is to be polite (hòa nhã và lịch sự) và hạn chế flirting (cua) các bạn customer services :D
Các điểm đáng lưu ý:
Ngữ pháp: không nên tập trung quá nhiều vào ngữ pháp (mình sẽ luyện phần này sau), tập trung vào đối thoại và giao tiếp. Tiếng Anh sẽ sound rất lạ nếu bạn sử dụng 100% và tập trung 100% vào ngữ pháp.
Không dịch ra tiếng Việt khi bạn nói, cố gắng tập cách nghĩ bằng tiếng Anh (xoay quanh bạn mọi thứ bằng tiếng Anh rồi dần dần bạn sẽ thấm tiếng Anh vào máu và bắt đầu nghĩ gì cũng bằng tiếng Anh)
Đừng chỉ học từng từ mà nên học luôn cả câu và cụm câu. Để có thể nói tiếng Anh lưu loát bạn cũng nên biết từ nào nên đi cùng với từ nào và cụm từ nào nên dùng. Check phrases here. Thành ngữ cũng được sử dụng rất nhiều trong tiếng Anh nên nếu bạn không học phần này, khả năng cao sẽ khó có thể lưu loát được. Ví dụ như “break a leg” không có nghĩa là bẻ gãy chân mà là chúc may mắn. Check các thành ngữ cơ bản tại đây basic idioms
Kiếm 1 người bạn để luyện nói sẽ rất tốt cho bạn. Người này có thể là bạn bè, online hay offline nhưng nên là người có trình độ tiếng Anh tốt để có thể hỗ trợ bạn.
Tự tin: nên có quan điểm là minh đang học và sẽ make mistake, và đừng ngại khi người khác sửa sai cho bạn (in fact, nên khuyến khích điểm này để biết sai mà sửa) và đừng xin lỗi khi bạn nói sai (hell yeah), thay vì vậy yêu cầu giúp đỡ và sửa sai.
Các nguồn để luyện speaking online:
Apps để luyện nói:
Part 6: Writing - Viết
Đây là phần gần như là khó nhất với tất cả mọi người, để nói về cách luyện viết và cách viết cho hay thì sẽ mất cả khối thời gian và phải viết cả cuốn sách về chủ đề này thì may ra cover được 1 phần. Để dễ bắt đầu, mình sẽ tập trung vào các phần quan trọng nhất của Writing, làm thế nào để viết có hiệu quả nhất và các điểm cần lưu ý. Cũng như speaking và reading, thực tập càng nhiều thì viết sẽ càng tốt, còn luyện như thế nào, here we go.
Trước giờ chúng ta học, writing chia làm 4 loại:
Academic: học thuật, dạng như luận văn bạn viết ở trường
Evidentiary: kể chính xác câu chuyện xảy ra
Literary: văn học, như Shakespeare, Dan Brown etc.
Workplace: tất cả vấn đề liên quan đến professional English << mình sẽ tập trung vào phần này vì nó thực tế nhất và có áp dụng nhiều nhất. Suy cho cùng thì học ra cũng đi làm, và professional writing là thật sự cần thiết cho mọi người về tính ứng dụng và hiệu quả của nó.
Thông thường cấu trúc của các dạng viết chúng ta được học như sau:
Giới thiệu >> Facts & figures (các dữ liệu, yếu tố) để dẫn người đọc đến >> kết luận
Professional English thường có cấu trúc như sau:
Nói cho tôi biết anh muốn gì >> tại sao và như thế nào >> tôi (chúng ta) cần phải làm gì tiếp theo?
Good writing thiên về tính rõ ràng, đơn giản và kỹ thuật viết tốt, không phải là cách dùng từ hoa mỹ và dài lê thê. Tiếng Anh cơ bản và thông dụng (plain English) luôn được đánh giá cao cho cả các vấn đề cơ bản và phức tạp vì nó rất dễ tiếp thu và thông điệp được truyền đạt rõ ràng. Bên dưới là các điểm đáng chú ý khi viết để thông điệp rõ ràng hơn và dễ cho người đọc tiếp thu (viết hiệu quả):
Sử dụng tiếng Anh hằng ngày
Được lên kế hoạch
Viết cho nhu cầu của người nhận
Phù hợp với nội dung/ bối cảnh mà người nhận sẽ đọc (đừng viết email chia sẻ thông tin vừa có bạn gái với người vừa mới chia tay, right!)
Nhìn được: kích thích người nhận đọc tiếp (hình thức)
Sử dụng cấu trúc câu đơn giản - 2 dòng là tương đối đủ 1 đoạn
Sử dụng headings và lists để hướng dẫn người đọc về cấu trúc
Sử dụng hình ảnh/ table: hình ảnh trực quan luôn dễ hiểu hơn từ ngữ
Giải thích các thuật ngữ trước khi sử dụng
Sử dụng văn chủ động thay vì bị động - write “we did it” not “it was done by us”
Ngắn gọn và súc tích
Sử dụng khuynh hướng tích cực khi viết - write “when you send us the picture, we will..” not “we can’t do that if until you send us the picture:
Một mẹo đơn giản là sau khi viết bạn đọc lớn lên văn bản vừa viết, nếu bạn “feel” không tốt thì có thể là cách viết hoặc từ ngữ của bạn có vấn đề. Thêm nữa, tự hỏi bản thân nếu người mà mình định gửi thông điệp này đến ngồi ngay sát bên, mình có nói với anh ta những điều mình đang viết theo cách này không. Nếu câu trả lời là không thì sorry, bạn cần viết lại.
Người nhận thường đọc như thế nào:
Chú ý nhiều vào phần đầu
Ít chú ý hơn ở phần giữa
Tập trung lại vào phần cuối
Scan and skim văn bản, tìm những điểm chính mà bạn muốn họ đọc và liên quan đến họ
Lắc đầu với những đoạn văn quá dài và phức tạp
Cấu trúc viết văn cơ bản: tùy vào mục đích viết, cấu trúc từng bài viết sẽ khác nhau, nhưng cơ bản cấu trúc sau đây sẽ áp dụng cho hầu hết các dạng viết:
Topic (mở bài)
Body (thân bài)
Conclusion (kết luận)
Topic: thường là câu mở đầu, thường đủ rộng và đủ thông tin để giới thiệu vấn đề sẽ được giải thích kỹ hơn ở các đoạn văn sau. Trong 1 vài bài viết phức tạp, câu chủ đề có thể nằm bất kỳ đâu trong đoạn topic (không hẳn là ở đầu đoạn văn), nhưng luôn luôn có.
Body: thân bài là phần chính của đoạn văn, giải thích chi tiết về các vấn đề đã được đề cập trong phần topic và trả lời (hay giải đáp) các thắc mắc/question có thể đang có của người đọc.
Số câu nên có trong 1 đoạn văn: văn phạm tiếng Anh không quy định số câu cần có trong 1 đoạn văn và thực tế cũng không ai care (trừ viết văn học thuật - academic), nên bạn có thể chọn số lượng câu cần thiết, nhớ là đơn giản, súc tích luôn có hiệu quả.
Conclusion: tổng kết các ý và có thể đưa ra nhận xét hoặc kết luận cho các vấn đề đã được đề cập trong các phần trước.
Một vài kỹ thuật để viết tốt:
Cho các bài viết phức tạp, đừng cố gắng để viết hoàn hảo 100% ngay từ lúc đầu, bắt đầu với các ý bạn có thể nghĩ ra (brainstorming) sau đó viết 1 vài đoạn nháp. Bạn luôn có thể thay đổi và chỉnh sửa nội dung sau, hầu hết những người viết tốt khi bắt đầu viết đều viết nháp trước rồi chỉnh sửa sau đối với các văn bản phức tạp.
Body language: cách mà thông điệp được thể hiện và truyền tải cũng quan trọng như là từ ngữ. 1 bài viết tốt có thể kích thích người đọc đọc tiếp và xây dựng các yếu tố nền tảng để có thể giao tiếp hiệu quả. Các yếu tố trình bày như định dạng, font chữ, chấm câu, spelling (đánh vần) là rất quan trọng
Sử dụng hình ảnh/ bảng thống kê, biểu đồ sẽ làm cho bài viết của bạn rõ ràng hơn.
Sử dụng list: các gạch đầu dòng thống kê để làm nổi bật các điểm bạn cần liệt kê
Sử dụng các định dạng font chữ khác nhau: làm đậm, nghiêng, gạch chân, tô màu cho các cụm từ hoặc câu quan trọng để làm nổi bật ý. Lưu ý không nên quá lạm dụng vì cái gì cũng quan trọng thì thành ra không cái gì là quan trọng.
1 câu 1 ý: các câu dài và phức tạp thường không thể hiện rõ được ý, ngắn gọn và cô đọng sẽ dễ dàng diễn đạt ý hơn.
Tối giản ngôn ngữ, bỏ bớt các dạng viết quá trang trọng, phức tạp các từ ngữ không cần thiết và các câu không cần thiết. Hạn chế sử dụng thuật ngữ/ các từ chuyên môn mà không giải thích trước cho người đọc.
Spelling & các luật cơ bản:
Chúng ta biết là việc viết sai chính tả có ấn tượng rất không tốt đến đoạn văn và thông điệp được truyền tải, thậm chí khá khó chịu. Cho nên rất là quan trọng để viết đúng chính tả trong văn viết.
Có 1 điều đáng lưu ý là đừng để spelling cản trở bạn trong việc tìm ý và cấu thành bài viết. Chúng ta luôn có thể check lại chính tả sau, sau khi viết xong (khuyến khích).
Các cách để cải thiện spelling:
Làm quen và học cách sử dụng từ điển - có thể đọc ở đây
Đọc, đọc và đọc - bạn càng đọc nhiều thì khả năng spelling của bạn sẽ càng tốt, nếu có thể viết lại những từ mà bạn thích và ghi nhớ những từ đó
Tìm 1 người giỏi về tiếng anh để giúp bạn kiểm tra lỗi chính tả, có thể đãi họ cafe hay 1 chầu ăn tùy bạn deal với họ
Cẩn thận khi sử dụng phần mềm kiểm tra chính tả và autocorrect
Đừng nản. Chúng ta ai ai cũng mắc phải vài lỗi khi bắt đầu, nên chỉ cần cố gắng và nỗ lực thì sẽ ổn.
Affixes: các yếu tố ngữ nghĩa có thể được thêm vào một từ để thay đổi ý nghĩa của từ đó. Tiền tố đi trước, hậu tố đi sau.
1 vài tiền tố và hậu tố cơ bản:
Tiền tố:
Hậu tố: thêm sau 1 từ:
Các nguồn để luyện writing:
Cambridge English Write & Improve <<< khuyến khích nên luyện ở đây
Cách thức sử dụng dấu chấm câu: punctuation
Văn phạm - từ căn bản đến nâng cao: hyperGrammar from uOttawa university
Writer’s Digest: cung cấp resources để viết tốt hơn, có cả cộng đồng và blog
Infoplease: General Writing Skills & Using English: hàng loạt bài viết để giúp bạn viết tốt hơn
Useful tools:
http://www.visualdictionaryonline.com/ : từ điển hình ảnh
OneLook Reverse Dictionary: đánh vào 1 từ/ cụm từ và nhận lại hàng loạt từ liên quan << my favorite, love this
Advanced Text Analyzer: phân tích văn bản, tính toán số lượng từ, mật độ từ vựng, từ trên mỗi câu, ký tự trên mỗi từ và khả năng đọc của văn bản cũng như phân tích từ, phân tích cụm từ và phân tích xếp loại level.
Online Spell Checker: kiểm tra lỗi chính tả
Google translate: translate mọi thứ trong vũ trụ
Chúc mừng bạn đến được trang cuối cùng (cho dù là đọc hết hoặc là kéo chuột xuống :D). Hy vọng là bạn kiếm được những gì cần kiếm và những điều bổ ích cho việc học tiếng anh của mình.
Happy Studying.
chia sẻ rất hay ạ <3 <3